Kulak Kiri Nedir?

Kulağın doğal yapısı itibariyle dış kulak yolunda bulunun epitel (deri) tabakadaki tüycükler tarafından koruyucu bir salgı üretilir. Bu salgı, kayganlaştırıcı ve antibakteriyel özelliği sayesinde kulağı dış etmenlerden kaynaklanabilecek tüm zararlardan korur.

Kulak kiri tıbbi terminolojide serumen olarak tanımlanmaktadır. Serumen, kulaktaki koruyucu salgının; nem, kir ve tozla birleşmesiyle oluşur. Serumen, kulak yolunu (kulak kanalını) kapayacak kadar büyük ve sert olursa buna buşon denir.

Kulak Kiri Belirtileri (madde madde anlatılmalıdır)

Kulak kiri bazı semptomlarla (belirtilerle) karakterizedir. Aşağıda detaylı şekilde anlatılan semptomların bazı durumlarda kulak kirinden kaynaklandığı düşünülebilir. Bu semptomlar:

• İşitme azlığı (geçici işitme kaybı): Kulak kanalına gelen sesin kulak kiri engeline çarparak bir kısmının geri yansıtılması ve kulak zarına sesin tamamının iletilememesi ile oluşur.
• Ağrı: Çoğunlukla duş, deniz, havuza girilmesi sonrası kulak kirinin su ile şişmesiyle hissedilir.
• Dolgunluk, basınç hissi: Buşon tıkanıklığı nedeniyle kulak zarında ekstra basınç hissedilir.
• Uğultu: Kulakta doluluk hissinden kaynaklı kavitelerden (boşluklardan) doğan ek sesler.
• Çınlama: Kulakta doluluk hissinden kaynaklı ek seslerin duyulması.
• Koku: Kulakta biriken kulak kirinin kendine has koku yayması.
• Kaşıntı: Epitel hücrelerinin kulak kirini atamamasından dolayı kaşınmasıdır.

Kulak kiri dış kulak yoluna (dış kulak kanalı) otoskop ile bakılarak (otoskopik bakı) kolaylıkla teşhis edilebilir. Otoskopik bakının (muayenenin) işitme uzmanları ya da Kulak Burun Boğaz (KBB) hekimleri tarafından yapılması gerekir.

Kulak Kiri Neden Olur?

Kulak kiri dış kulak yolu epitel hücreleri tarafından salgılanan koruyucu sıvının dışarıdan gelen nem, kir, toz ile birleşmesi sonucu oluşur. Bu bağlamda, kulak kiri dışarıdan kulağın içine doğru gelen böcek gibi küçük canlılar, nem, kir, toz gibi yapıları tutarak kulağın içine doğru gitmesini engeller ve işitme sağlığını korur. Kulak kiri, işitme fizyolojisinin doğal akışında olması gereken bir unsurdur.

Kulak kiri, kulağın fizyolojik yapısı itibariyle epitel hücrelerdeki tüycüklerin kulak kepçesine doğru salınım hareketiyle dış kulak yolundan dışarı doğru atılır. Bir diğer deyişle kulakta kulak kiri birikmesi kulak fizyolojisi sayesinde engellenir. Bazı durumlarda kulak, kulak kirini dış kulak yolundan dışarı atamaz. Bu durumlardan bazıları:

• Kulak kiri bazı bireylerde olması gerekenden daha fazla salgılanabilir. Bununla birlikte dış kulak yolunda kulak kiri birikmesi olur.
• Dış kulak yoluna yabancı cisimlerle dışarıdan müdahale edilmesi sonucunda kirin kulaktan atılamaması. (Kulak temizleme çubuğu ile kiri daha derine itme)
• Kişi normalden fazla kirli ya da tozlu ortamlara maruz kalıyorsa normalden fazla kulak kiri oluşması beklenir.
• Dış kulak yolu normalden çok daha dar ya da çok fazla kıvrımlıysa kulak kirinin dışarı atılması zorlaşır.
• Dış kulak yolunda serumen haldeyken atılamayan kulak kirinin zamanla sertleşip büyüyerek buşon haline gelmesi ve doğal yollarla atılımının gerçekleşmemesi.

Kulak Kiri Nasıl Temizlenir?

Kulak kirinin; kişiyi rahatsız etmediği, ağrı, acı yapmadığı, işitme kaybına neden olmadığı durumlarda temizlenmesi gerekmez. Kulak kirinin dış kulak yolundan kendiliğinden atılması daha sağlıklıdır.

Fakat kulak kirinin temizlenmesi gereken durumlarda kişi bir kulak burun boğaz (KBB) kliniğine başvurmalıdır. Burada, KBB hekimi tarafından kapsamlı muayene sonrasında kulak kiri damla ya da en yaygın yöntemlerden olan aspire yöntemiyle dış kulak yolundan hava ile çekilerek temizlenir. Kendi imkanlarıyla yapılmaya çalışılan kulak kiri temizliği son derece tehlikeli ve sağlıksızdır. Kulak kiri şikayeti oluştuğunda kesinlikle bir KBB kliniğine başvurulmalıdır.

Kulak Kiri Temizlenmesi Zararlı mıdır?

Kulak kiri temizliği yapılması gereken durumlarda, kulak kiri temizliği yapıldıktan sonra kulak bunu alışkanlık haline getirir algısı doğru değildir.

Kulak zaten kir üretmeye ve biriktirmeye eğilimli olduğundan kulak kiri temizliğinden sonra, kulak kendi yapısına uygun olarak kir üretmeye ve biriktirmeye devam edeceğinden zaman zaman yine kulak kiri temizliği gerekliliği doğabilir. Bu durumda sadece bilinçsizce ve uzmanlık dışı yapılan kulak kiri temizliği zararlı olacaktır.

Kulak Pamuğu / Kulak Çubuğu / Kulak Çöpü Kullanımının Yanlış Kullanımı Nelere Neden Olur?

Halk arasında kulak pamuğu / kulak çubuğu / kulak çöpü gibi tabirlerle telaffuz edilen kulak temizleme çubuğu kullanımı oldukça yaygındır. Kulak temizleme çubuğu yapısı itibariyle dış kulak yolundaki kiri almak niyetiyle, dış kulak yolundan sokulduğu durumda kulak kirini almak yerine kulak kirini bilinçsizce iyice kulak zarına doğru iterek kulak kirinin daha kompakt ve derine yerleşmesine neden olur.

Bir süre sonra zararsız kulak kiri büyük bir problem haline dönüşür. Kulak temizleme çubuğu kullanımı bu açıdan oldukça zararlıdır. Kulak temizleme çubuğunun asıl amacı kulak kanalına sokulmadan sadece kulak kepçesi ve dış kulak kanalının girişindeki dış kısmın nemini ve kirini almak üzere yapılan silme işlemidir. Bu açıdan kulak temizleme çubuklarının sadece kulağın gözle görülen dış kısmındaki temizlik için kullanılması yeterlidir.

İnternette Satılan Kulak Temizleme Ürünleri Sağlıklı Mıdır?

Son zamanlarda internet ortamında ya da pazaryerlerinde popüler hale gelen ve sosyal medya reklamlarıyla pazarlaması yapılan birçok kulak temizleme ürünü göze çarpmaktadır. Bunların en başında ise “kulak mumu” ya da “doğal kulak temizleme mumu” gelmektedir.

Kulak mumu ya da doğal kulak temizleme mumu olarak satılan ürünlerin kulak temizleme işlemleriyle hiçbir ilgisi olmadığı gibi, uygulama videolarında yer alan ve kir olarak tabir edilen katı sıvılar ise kulak kiri değil, yanmış mumdur. Söylenildiğinin aksine bu ürünler kulağı temizlemediği, kulak kirinden arındırmadığı gibi kulak içerisinde yer alan işitme ve denge sisteminden sorumlu yapılara ve kulak sağlığına ciddi zarar verebilmektedir.

Bu sebeple, kulak temizleme işlemi için yukarıda bahsedilen yöntemler ya da KBB uzmanının uyguladığı işlemler dışında hiçbir işlem konunun profesyonelleri tarafından tavsiye edilmemektedir.