İşitme ve işitmeye bağlı diğer problemler, tüm dünyada önemli bir sağlık sorunudur. İşitme ve işitmeye bağlı güçlükler, görünür olmadığından etkileri sinsidir ve yıllar içinde yıkıcı etkiler yaparak, birey ve toplumu geri dönülmez sağlık ve sosyal sorunlarla baş başa bırakır.
Birincil etkisi kişinin günlük hayatta, seslere ve konuşmalara oryante olamayarak yaşadığı problemler olarak göze çarpar.
İkincil sorunlar ise bunu oluşturduğu sosyal sorunlar ve iş hayatı ile ilgili performans kaybı, iş gücü kaybı gibi problemler yer almaktadır. Özellikle sözel iletişime dayalı iş kollarında bu durum daha da hayatidir.
Günümüz toplumunda kendini ifade etme (Self presentation), günlük hayatında durumları doğru yönetebilmenin ne kadar önemli olduğu düşünülürse, işitme ve iletişimin kişi için ne denli hayati olduğu daha kolay anlaşılacaktır.
Bu görünmeyen sorun o kadar önemli bir halk sağlığı sorunudur ki Dünya Sağlık Örgütü (WHO) bu konu ve etkileri ile ilgili detaylı bir rapor yazmaktadır. En son yayınlanan rapor ve detayları şöyledir:
Orta ve daha ileri işitme kaybının tüm dünyada bölgelere ve ileri yaş bireylerde oranları şöyle açıklanmıştır:
Görüldüğü üzere, yaş önemi bir faktör olarak göze çarpmaktadır. Yaş ilerledikçe, ek problemleri azaltmak için işitme sağlığı öne çıkmaktadır.
İşitme kaybı şiddetinin, tüm dünya nüfusu oranları şu şekilde açıklanmıştır:
Hafif derecede işitme kaybının, en büyük orana sahip olduğu ve önleyici sağlık hizmetleri kapsamında, tarama ve önleme hizmetlerinin yürütülmesi gerektiği önem arz etmektedir.
Yaşa göre, orta derece ve üstü işitme kaybının dağılımını aşağıdaki grafikte görmekteyiz:
Grafikten de anlaşıldığı üzere, yenidoğan döneminden itibaren işitme kaybı görülmekte ve yaşın ilerlemesiyle neredeyse her iki insandan birinde orta derece ve daha ileri işitme kaybı görülmektedir.
Ülkelerin gelir düzeyine göre işitme kaybı görülme sıklığına bakıldığında;
Yüksek gelir grubunda işitme kaybı oranının daha yüksek olduğu gözlenmektedir. Bunun birkaç sebebi olacağı düşünülmektedir. Birincisi; endüstrileşme arttıkça gürültüye maruziyet ve buna bağlı işitme kaybının artmasıdır. İkinci durum ise sağlık hizmetine daha kolay ulaşarak, işitme probleminin ortaya konulması düşünülmektedir. Düşük gelir gruplarında, sağlık hizmetine ulaşamama ve yaşamsal diğer sorunlar nedeniyle, işitme problemlerinin ötelenmesi olduğu düşünülmektedir. Buradan çıkarılacak en önemli der, hiçbir işitme sorununuz olma bile gürültüye bağlı işitme kaybından kendinizi korumak adına, gürültülü ortamlardan kaçınmaktır.
Aşağıdaki grafikte ise 2050 yılına kadar yapılan projeksiyonlara bakıldığında, 1,5 milyar insanın işitme kaybı ve bağlı problemlerle baş etmek zorunda kalacağı görülmektedir.
İşitme kaybı olduğu halde işitme cihazı kullanmayan bireylere bakıldığında;
Grafikte de görüldüğü gibi 333,5 milyon insan, işitme cihazı kullanma zorunluluğu olduğu halde işitme cihazına ulaşamamaktadır. Bu da kişilerin toplumsal uyum ve eşitlik adına geride kaldığını göstermektedir.
Son olarak, işitme kaybına bağlı olarak, kişi başına artacak maliyetlerin (Kaç kat artacağı ifade edilmektedir) gösterildiği grafik yer almaktadır:
Görüldüğü üzere işitme sağlığı, aklımıza gelen ya da gelmeyen birçok önemli etkiler yaratmaktadır. Bu sorunları yaşamamak, günlük hayatımızı sekteye uğratmadan, kendimizi ve çevremizi strese sokmadan yaşamımıza devam edebilmek için, işitme sağlığımıza dikkat etmeli ve gereken özeni göstermeliyiz.
Kulağımız ya da işitmemiz ile ilgili bir sorun yaşadığımızda, en yakın sağlık kuruluşuna ulaşarak, kulak burun boğaz muayenemizi yaptırmalı, odyolojik testlerimizi tamamlamalıyız.
İşitmeyle ilgili bir sorun yaşanmış ise hiçbir sorun olmasa bile rutin olarak 6 ayda bir kontrolleri yaptırarak tedbiri elden bırakmamalıyız.
Kaynakça: WHO Hearing Report 03.March.2023