Yaşa Bağlı İşitme Kaybı (Presbiakuzi)

Yaşa bağlı işitme kaybı bir diğer adıyla presbiakuzidir. Presbiakuzi hücrelerin zamanla yaşlanması ve yıpranmasıyla, kulakta işitme yapılarında harabiyet ve işlevsel verimde düşüş olmasıyla meydana gelir.

Yaşa bağlı işitme kaybı genelde 55-65 yaşla birlikte başlayarak ilk önce yüksek frekans bölgelerinde etkilenmelerle kendini gösterir. İşitmede yüksek frekans bölgesi konuşma seslerinin olduğu, anlamayı sağlayan esas bölgedir. Yaşa bağlı işitme kaybında kulakta işitme yapılarının anatomisine bağlı olarak alçak frekans bölgelerine oranla yüksek frekans bölgelerinde etkilenme ve harabiyet daha fazladır. Bu yüzden anlamada etkili yüksek frekans bölgelerinde harabiyet olması işitmede anlamayı olumsuz açıdan oldukça etkiler.

Bununla birlikte; zamanla, yaşa bağlı işitme kaybında anlama git gide azalır. Yaşa bağlı işitme kaybı yaşayan kişide “Duyuyorum ama anlamıyorum” şikayeti baş gösterir. Yaşa bağlı işitme kaybı her zaman herkeste aynı yaş aralığında başlamaz ya da herkeste yaşa bağlı işitme kaybı meydana gelir düşüncesi doğru değildir.

İşitme kaybı oluşmasında genetik yatkınlık olması başlıca etmenlerdendir. Genetik yatkınlık; ailede, kan bağı olan yakın çevrede işitme kaybı olan birinin olmasıyla karakterizedir.

Yaşa Bağlı İşitme Kaybı (Presbiakuzi) Neden Olur?

Kulak 3 ana yapıdan oluşur. Bunlar; dış kulak, orta kulak ve iç kulaktır. İşitmenin gerçekleştiği esas yapı iç kulaktır. İç kulakta işitmeyi sağlayan birçok hücre ve yapı vardır. İç kulakta işitmeyi sağlayan en hassas ve kritik yapılar tüylü hücreler ve bunlara destek olan destek hücreleridir.

Yaşa bağlı işitme kaybı iç kulakta işitmeyi sağlayan bu yüksek hassasiyetli tüy hücrelerinin zamanla yaşlanması, yıpranması ve sese maruz kalma sonucu yüksek frekanslara doğru artan işitme kaybına bağlı olarak oluşur.

Yaşa Bağlı İşitme Kaybı (Presbiakuzi) Çeşitleri

Sensöriyal presbiakuzi: En sık görülen yaşa bağlı işitme kaybı tipidir. İşitme organındaki tüylü hücrelerde ve bu hücreleri destekleyen hücrelerde harabiyet vardır. Genelde orta-ileri yaşlarda başlar ve zamanla artar. Her iki kulakta simetrik olarak yüksek frekanslarda kayıp görülür.

Nöral presbiakuzi: İşitme siniri liflerindeki kayıpla karakterize olan ve yaşa bağlı işitme kaybı tipidir. Bu nedenle tüm frekanslarda işitme kaybı görülebilir. Genetik yatkınlıkla kendini gösterdiği düşünülen nöral presbiakuzi belirtileri erken yaşta başlayabildiği gibi ilerleyen yaşla birlikte daha belirgin hale gelebilir.

Strial presbiakuzi: İşitme organının mineral üreten ve emilen kısmında harabiyet olması sonucu oluşan presbiakuzi tipidir. Bu yaşa bağlı işitme kaybı tipi tüm frekansları etkiler. Diğerlerine oranla daha genç yaşlarda görülebilir. Konuşmaları anlamlandırma diğer yaşa bağlı işitme kaybı tiplerine göre daha iyidir.

Mekanik presbiakuzi: İşitme organındaki zarlardan birinin esnekliğini yitirerek daha sert olması durumuyla meydana geldiği düşünülmektedir. Bu presbiakuzi çeşidinde yavaş yavaş artan ve yüksek frekansları etkileyen işitme kaybı görülür.

Yaşa Bağlı İşitme Kaybı (Presbiakuzi) Belirtileri

Yaşa bağlı işitme kaybı yüksek frekanslara doğru artan işitme kaybıyla karakterize bir hastalıktır. Buna bağlı olarak;

• İşitmenin azalması
• Anlama problemi
• Çınlama
• Gürültülü yerlerde anlamanın azalması
• Yaşın ilerlemesiyle işitme kaybının daha hissedilir hale gelmesi gibi belirtiler ortaya çıkmaktadır.

Yaşa Bağlı İşitme Kaybı (Presbiakuzi) Tanısı Nasıl Konulur?

Yaşa bağlı işitme kaybı tanısı öncelikle kişinin işitme azlığı ya da anlamama şikayetiyle bir Kulak Burun Boğaz (KBB) kliniğine başvurmasıyla başlar. Kişinin şikayetlerinin kapsamlı olarak sorulması ile devam eder. Kişiden gerekli bilgiler alındıktan sonra kulak muayenesi (otoskopik bakı) yapılır. Görünürde kulak yapılarında bir bozukluk olmaması durumunda kişiye işitme testi ve konuşma testleri yapılır.

Kulakta başka herhangi bir hastalığa bağlı belirtinin, iltihabın, akıntının ya da bozukluğun olmadığı tespit edilir. Yaşla birlikte işitme kaybının yüksek frekanslara doğru artmasıyla kişiye yaşa bağlı işitme kaybı (presbiakuzi) tanısı konması olasıdır.

Yaşa Bağlı İşitme Kaybı (Presbiakuzi) Tedavisi

Yaşa bağlı işitme kaybı yaşla birlikte; hücrelerin yaşlanmasıyla, bazen genetik yatkınlıkla karakterize olduğundan, hücre harabiyetini ve yaşlanmasını geri döndürmek mümkün olmadığından herhangi bir tedavisi günümüz şartlarında mümkün değildir.

İlaçlı ya da cerrahi bir müdahale olmasa da yaşa bağlı işitme kaybı yaşayan kişilerde işitme cihazı gibi yardımcı cihazlara başvurulabilir. Yaşa bağlı işitme kaybı anlamayı etkilediğinden kişinin sosyal yaşamını ve iletişimini olumsuz olarak etkiler. Yaşa bağlı işitme kaybı yaşayan kişilerde duyulamayan sesleri duyurarak işitme kaybını en aza indirgemek ve iletişim kopukluğunu engellemek açısından işitme cihazı kullanımı en etkili yöntemlerden biridir.